Người ái kỷ là gì

Người ái kỷ là người có xu hướng tự yêu bản thân một cách thái quá, thường bị chi phối bởi nhu cầu cảm thấy mình quan trọng và được ngưỡng mộ. Họ có xu hướng quan tâm nhiều đến bản thân hơn là đến người khác, thiếu sự đồng cảm và khó nhận ra cảm xúc của người khác. Người ái kỷ có thể bị cuốn vào những mối quan hệ mà họ mong muốn được kiểm soát và thỏa mãn những nhu cầu cá nhân mà không quan tâm đến hậu quả cho người khác.

Người ái kỷ thường có những đặc điểm sau:

1. Tự đề cao: Họ tin rằng mình đặc biệt, khác biệt và vượt trội so với người khác.
2. Khao khát sự ngưỡng mộ: Họ muốn được công nhận, tán thưởng và ngưỡng mộ từ người khác.
3. Thiếu đồng cảm: Họ không dễ hiểu hoặc quan tâm đến cảm xúc và nhu cầu của người khác.
4. Thao túng: Họ có thể sử dụng người khác để đạt được mục tiêu cá nhân mà không để ý đến tác động của hành vi của mình lên người khác.
5. Sợ bị tổn thương: Dù có vẻ tự tin, người ái kỷ thường rất sợ bị chỉ trích hoặc bị tổn thương về tinh thần.

Về giới tính:

Cả nam giới và nữ giới đều có thể mắc chứng rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder - NPD), nhưng theo nhiều nghiên cứu, nam giới có xu hướng dễ mắc hơn. Một nghiên cứu lớn được công bố trên tạp chí Psychological Bulletin năm 2015 cho thấy, tỷ lệ người ái kỷ ở nam giới cao hơn nữ giới, với một số lý do bao gồm:

• Xã hội và văn hóa: Nam giới thường được khuyến khích phát triển tính cạnh tranh, tự lập, và chủ động hơn trong việc theo đuổi thành công. Những yếu tố này có thể khuyến khích xu hướng tự đề cao bản thân.

• Vai trò giới: Nam giới thường được xã hội kỳ vọng là lãnh đạo hoặc người chịu trách nhiệm, điều này có thể dễ dẫn đến sự tự tin quá mức và tính cách ái kỷ.

1. Cảm giác vượt trội và đặc quyền:

Người ái kỷ thường tin rằng họ vượt trội hơn người khác, và do đó, họ nghĩ rằng họ xứng đáng với sự ngưỡng mộ, tình yêu, hoặc sự chấp nhận từ mọi người. Khi bị từ chối, họ cảm thấy rằng quyền lợi tự nhiên của họ bị thách thức. Điều này làm họ cảm thấy tổn thương, khó chịu, và phản ứng mạnh mẽ.

2. Tổn thương lòng tự trọng:

Mặc dù người ái kỷ có vẻ rất tự tin, nhưng lòng tự trọng của họ thực chất rất mong manh. Lòng tự trọng của họ phụ thuộc vào việc người khác đánh giá cao họ. Khi bị từ chối, cảm giác tự tin của họ bị suy giảm đột ngột, dẫn đến phản ứng tiêu cực mạnh mẽ.

3. Không chấp nhận sai lầm:

Người ái kỷ thường khó thừa nhận rằng họ có thể thất bại hoặc bị từ chối. Họ có xu hướng phủ nhận thực tế này và phản ứng với sự phẫn nộ hoặc tức giận, thay vì chấp nhận nó như một phần của cuộc sống. Điều này giải thích tại sao họ có biểu hiện như ngạc nhiên, không tin tưởng hoặc thậm chí là tức giận khi không đạt được điều mình muốn.

4. Bảo vệ cái tôi (ego defense):

Khi bị từ chối, người ái kỷ thường cảm thấy cần bảo vệ cái tôi của mình. Biểu hiện của sự tức giận, sốc hoặc thậm chí là phẫn nộ là cách họ bảo vệ mình khỏi cảm giác bị tổn thương. Đôi khi, họ có thể đổ lỗi cho người khác, xem người từ chối họ là không hiểu biết hoặc không xứng đáng, nhằm duy trì sự tự tôn của mình.

5. Thiếu sự đồng cảm:

Người ái kỷ thiếu khả năng hiểu và cảm nhận cảm xúc của người khác. Vì vậy, khi bị từ chối, họ không thể nhìn nhận vấn đề từ góc nhìn của người khác mà chỉ thấy điều đó như một sự xúc phạm hoặc phản bội đối với họ. Họ chỉ tập trung vào cảm xúc bị tổn thương của mình và phản ứng theo cách làm nổi bật sự giận dữ hoặc tổn thương cá nhân.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là nữ giới không mắc chứng ái kỷ, mà chỉ là tỷ lệ có thể thấp hơn so với nam giới.

Yêu người vị kỷ thì mình phải làm gì?

Trong tình yêu, không phải lúc nào cũng dễ dàng để hiểu và chấp nhận một người bạn đời có tính cách vị kỷ. Vậy, nếu bạn yêu một người vị kỷ, thì mình nên làm gì? Trước tiên, cần hiểu rõ rằng vị kỷ không nhất thiết là một điều tiêu cực. Tuy nhiên, nó có thể trở thành một thách thức nếu không được xử lý đúng cách.

Hiểu rõ bản chất của vị kỷ Người có tính cách vị kỷ thường đặt nhu cầu và mong muốn của bản thân lên trên người khác. Điều này có thể dẫn đến việc bạn cảm thấy bị bỏ rơi hoặc không được quan tâm đúng mức. Nhưng hãy nhớ rằng, hiểu rõ bản chất vị kỷ của người bạn yêu là bước đầu tiên giúp bạn xử lý mối quan hệ một cách khôn ngoan.

Thiết lập ranh giới rõ ràng Khi yêu một người vị kỷ, việc thiết lập ranh giới là rất quan trọng. Hãy đảm bảo rằng bạn có không gian cho chính mình, và đừng ngần ngại nói ra những nhu cầu cá nhân của bạn. Điều này giúp bạn không bị cuốn vào vòng xoáy của sự vị kỷ mà quên đi những mong muốn và giá trị của bản thân.

Giao tiếp thẳng thắn và hiệu quả Một trong những chìa khóa quan trọng trong mối quan hệ với người vị kỷ là giao tiếp. Hãy thẳng thắn chia sẻ cảm xúc của mình với đối phương. Đừng ngần ngại thể hiện những gì bạn cảm thấy, nhưng cũng hãy lắng nghe những suy nghĩ của họ. Giao tiếp hiệu quả sẽ giúp hai bên hiểu nhau hơn và tìm ra giải pháp tốt nhất cho mối quan hệ.

Cân nhắc lại giá trị của mối quan hệ Cuối cùng, nếu mối quan hệ trở nên quá căng thẳng và bạn cảm thấy không thể tiếp tục, hãy cân nhắc lại giá trị thực sự của mối quan hệ này. Yêu thương là chia sẻ và tôn trọng lẫn nhau. Nếu bạn không nhận được điều này từ người bạn yêu, có lẽ đã đến lúc bạn nên nghĩ lại và xem xét những lựa chọn khác.

Khi một người vị kỷ (tức là người chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân) khi yêu, khuôn mặt và cảm xúc của họ thường phản ánh một sự pha trộn giữa đam mê và sự toan tính. Vì tình yêu của họ thường xoay quanh bản thân và mong muốn được thỏa mãn nhu cầu cá nhân, biểu cảm của họ khi yêu có thể bao gồm:

1. Ánh mắt tự tin hoặc tự mãn: Họ có thể nhìn người yêu với ánh mắt đầy tự tin, nhưng không phải là sự dịu dàng hoặc quan tâm thực sự, mà là để thể hiện sự sở hữu và kiểm soát.

2. Nụ cười pha chút bí hiểm hoặc tự đắc: Nụ cười của họ có thể mang tính chiến thắng, như thể họ đã đạt được điều mình mong muốn, hơn là sự hạnh phúc chân thành từ tình yêu.

3. Vẻ mặt tập trung vào bản thân: Thay vì tập trung vào người kia, họ có thể có vẻ mặt như đang suy nghĩ về những gì họ có thể đạt được từ mối quan hệ.