Ái kỷ và sự vô trách nhiệm: Khi tất cả chỉ xoay quanh “cái tôi”

Ngày mới bước vào một mối quan hệ, họ đóng vai như một người tử tế đến mức khiến bạn tin rằng đây sẽ là bến đỗ an toàn. Họ nói những câu ngọt ngào, vẽ nên bức tranh tương lai đầy màu hồng, thậm chí tỏ ra thấu hiểu và sẻ chia. Nhưng tất cả chỉ là lớp diễn được dựng nên khéo léo — một kịch bản tạm thời để chinh phục.

Lúc đó, họ có thể không có công việc ổn định, đang gặp khó khăn vì thị trường, hoặc vì hoàn cảnh. Bạn nghĩ: “Không sao, ai chẳng có lúc khó khăn”. Bạn tin rằng chỉ cần đồng hành, cùng nhau vượt qua thì mọi thứ sẽ khác. Nhưng với người ái kỷ, khó khăn không phải là thứ họ muốn cùng vượt qua. Khó khăn là cái cớ để họ mặc định rằng bạn phải lo.

Rồi khi đã “đặt được chân” vào cuộc sống của bạn, thậm chí là bước vào hôn nhân, vai diễn đổi màu. Từ kẻ “sẵn sàng chia sẻ”, họ trở thành người lách luật trách nhiệm. Với họ, “trách nhiệm” chỉ là từ dành cho người khác, còn bản thân thì được quyền… sống cho mình.

Họ có thể thẳng thừng nói — hoặc ngầm gửi thông điệp — rằng “đàn bà phải lo lắng cho đàn ông”. Và thế là, trong khi bạn gồng mình lo tài chính, nuôi con, giữ gia đình, họ lại bận rộn… ngắm mình trong gương, tìm cách làm đẹp, đọc những mẹo thu hút người khác phái. Không phải để giữ gìn hạnh phúc gia đình, mà để tiếp tục nuôi ảo tưởng “mình vẫn ngon lắm” nếu một ngày bị bỏ.

Với người ái kỷ, vẻ bề ngoài và cái tôi mới là trung tâm. Không một kế hoạch tài chính lâu dài, không một hành động thiết thực để bảo vệ gia đình khỏi sóng gió. Họ tiêu tốn thời gian và năng lượng vào những việc chỉ phục vụ cảm giác “được ngưỡng mộ” của bản thân. Thậm chí, khi mối quan hệ rạn nứt hoặc đổ vỡ, họ không nhìn vào trách nhiệm của mình mà lập tức đi tìm “con mồi” mới — tiếp tục vòng lặp cũ.

Điều đau đớn nhất cho nạn nhân của ái kỷ là cảm giác bị bỏ rơi ngay trong chính mối quan hệ của mình. Bạn không chỉ mệt mỏi vì gánh hết trách nhiệm, mà còn bị đánh tráo vai trò: họ biến sự vô tâm của mình thành “điều hiển nhiên” và biến sự cố gắng của bạn thành “nghĩa vụ phải làm”.

Biểu hiện ái kỷ kiểu này không ồn ào như bạo hành thể chất, nhưng nó mài mòn từng chút một: mài niềm tin, mài sự tôn trọng, và cuối cùng là mài sạch năng lượng của bạn.

Dấu hiệu và biểu hiện của ái kỷ vô trách nhiệm

Dấu hiệu nhận biết

Luôn đóng vai người tử tế, thương yêu, quan tâm khi mới quen, nhất là lúc bản thân đang khó khăn về tài chính hoặc công việc.
Thường dùng hoàn cảnh (mất việc, thị trường khó khăn, đang khởi nghiệp, v.v.) như cái cớ để bạn gánh hết trách nhiệm.
Rất giỏi nói về “tình yêu, gia đình, tương lai”, nhưng hiếm khi có kế hoạch tài chính hay hành động thực tế để xây dựng.
Khi đã “an vị” trong mối quan hệ (nhất là sau khi cưới), nhanh chóng đổi vai: từ người san sẻ thành người đòi hỏi.
Luôn cho rằng “vợ/con phải lo cho đàn ông” là điều tự nhiên.

Biểu hiện thường gặp

Chỉ chăm chút ngoại hình: dành nhiều thời gian làm đẹp, tìm cách thu hút người khác giới, nhưng hiếm khi chủ động kiếm tiền lo cho gia đình.
Vẫn nuôi ảo tưởng bản thân “ngon lắm”: tin rằng mình luôn hấp dẫn, dễ dàng tìm “con mồi” mới nếu bị bỏ.
Ngắm mình trong gương nhiều hơn ngắm con đường lo cho vợ con.
Tránh nhắc đến tiền bạc khi phải đóng góp, nhưng sẵn sàng tiêu cho bản thân những thứ phục vụ cái tôi.
Khi mối quan hệ căng thẳng, tìm kiếm mối mới thay vì ngồi lại giải quyết vấn đề.

Cách “lách luật” trách nhiệm của người ái kỷ

Biến nghĩa vụ của mình thành nghĩa vụ của bạn: Họ nói hoặc ngầm hiểu rằng “đàn bà phải lo cho đàn ông”, “vợ là hậu phương”, rồi mặc định bạn phải cáng đáng hết.
Dùng cảm xúc để né việc: Khi bị yêu cầu cùng chia sẻ trách nhiệm, họ tỏ ra bị xúc phạm, bị “không tôn trọng”, hoặc chuyển sang im lặng để bạn phải nhượng bộ.
Tự đặt mình làm trung tâm: Họ cho rằng chỉ cần họ đẹp trai/xinh đẹp, thông minh, “cao thượng” là đã đủ để bạn phải phục tùng.
Đánh tráo khái niệm may mắn: Gắn nhãn bản thân là “người may mắn” nên xứng đáng được người khác chăm lo, thay vì nghĩ may mắn phải được tạo bằng hành động và nỗ lực.
Đổ lỗi khi thất bại: Khi tài chính khó khăn hay gia đình rạn nứt, lỗi luôn thuộc về bạn, về “hoàn cảnh”, về “người khác”, tuyệt nhiên không phải do họ.

Hậu quả là gì?
– Bạn mất dần sự tự tin.
– Bạn kiệt quệ cả thể chất lẫn tinh thần.
– Và nếu không bước ra, bạn sẽ bị cuốn vào vòng xoáy phục vụ một người không bao giờ có ý định đứng về phía mình.

Nhận ra dấu hiệu ái kỷ sớm chính là cách duy nhất để tự cứu mình. Họ sẽ không thay đổi vì bạn, vì với họ, cuộc đời vốn dĩ là sân khấu chỉ có một vai chính – chính họ. Bạn không cần ở lại để diễn vai phụ trong câu chuyện của người khác.

Ái kỷ và sự vô trách nhiệm không chỉ phá hủy một mối quan hệ, mà còn có thể lấy đi cả tuổi trẻ, sức khỏe và tương lai của bạn. Và nếu phải chọn, hãy chọn rời đi trước khi bạn biến thành cái bóng của chính mình.